کهف: 50

و [به‌ یاد آر] زمانى‌ را که‌ به‌ فرشتگان‌ گفتیم‌ به‌ آدم‌ سجده‌ کنید. پس‌ همگى‌ سجده‌ کردند، جز ابلیس‌ که‌ از جن‌ بود. پس‌ از فرمان‌ پروردگار خود بیرون‌ رفت
داستان‌ ابلیس‌ و استکبار او هفت‌ بار در قرآن‌ آمده‌ و داستانى‌ بسیار آموزنده‌ است. اهم‌ مطالبى‌ که‌ از قرآن‌ دربارهِ‌ ابلیس‌ فهمیده‌ مى‌شود عبارت‌ است‌ از: 
‌‌1) ابلیس‌ به‌ سبب‌ عبادت‌ بسیار جزو فرشتگان‌ به‌ حساب‌ مى‌آمد و ملائکه‌ هم‌ تصور مى‌کردند که‌ او از ایشان‌ است؛
‌‌2) ابلیس‌ پس‌ از این‌ که‌ از اجراى‌ فرمان‌ خدا سر باز زد حسابش‌ از ملائکه‌ جدا شد و از آن‌ مقام‌ شامخ‌ سقوط‌ کرد و عامل‌ سقوط­ خودِ او بود، نه‌ این‌ که‌ او شیطان‌ خلق‌ شده‌ باشد؛
‌‌3) مفهوم‌ شیطان‌ اعم‌ از ابلیس‌ است‌ و همهِ‌ اغواگران‌ را، چه‌ انسان‌ و چه‌ غیر انسان، شامل‌ مى‌شود؛
‌‌4) ما نیز باید مراقب‌ خویشتن‌ باشیم‌ و نپنداریم‌ که‌ اگر خداوند توفیقى‌ عطا فرمود و چند روزى‌ در راهى‌ درست‌ گام‌ برداشتیم، تا پایان‌ چنان‌ خواهیم‌ ماند؛ بلکه‌ جهان‌ عرصهِ‌ دگرگونى‌هاست‌ و انسان‌ تا زنده‌ است‌ دایماً آزمایش‌ مى‌شود و هر لحظه‌ ممکن‌ است‌ سقوط‌ کند.

| لینک این مطلب در وبلاگ شما | < type=text/java>GetBC(54); منتظران

?. تعلیم و تعلمی و محصول مهارتهای اکتسابی نباشد.

?. قابلیت تحدی داشته باشد و در مسیر مبارزه طلبی سالم و پیروز ظاهر گردد.  

اکنون با توجه به شرایط فوق باید گفت: قرآن کریم معجزه ای الهی به شما می رود که از سوی رسول خدا(ص) برای هدایت بشریت نازل شده است و در شناخت اعجاز آن همین بس که شرایط یک پدیده اعجازی می تواند در مورد آن و به شرح زیر مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.

?. خارق العاده بودن قرآن

در بحث اعجاز قرآن این سوال مطرح است که آیا می توان قرآن را به عنوان پدیده ای خارق العاده قلمداد کرد؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ? چه ویژگی هایی برای خارق العاده بودن آن دلالت دارد؟ در جواب باید گفت پدیده ای خارق العاده است که با ظهور آن? عرف و عادت طبیعی مردم در هم بشکند و اعجاب و شگفتی آنان را از هر جهت برانگیزد? نظیر عصای موسی که پس از تبدیل شدن به اژدها? مردم به ویژه مخالفان موسی(ع) را متعجب کرد و قرآن از آن به عنوان یک آیه و معجزه نام می برد. به همین ترتیب قرآن کریم نیز با نزول خود ( بین جماعتی که سخن شناس و شیفته کلام بلیغ بودند ) چه از نظر لفظ و عبارت  و چه از نظر معنا و محتوا اعجاب آنان را برانگیخت و موجب پیدایش قضاوتهایی گردید که مبین اعتراف به خارق العاده بودن آن است. قرآن از نظر ظاهر با سبک ویژه ای نازل گردید که تا آن زمان برای عربها ناشناخته بود. قرآن نه به عنوان شعر نازل گردید و نه در قالب نثر ساده و معمولی می گنجید. البته مخالفان پیامبر(ص) تلاش وسیعی به خرج دادند تا پیامبر(ص) را فردی شاعر و قرآن را به عنوان یک اثر شعری جلوه دهند? اما این تلاشها ثمری در بر نداشت? چرا که قرآن با هیچ کدام از قالبهای متداول شعری مطابقت نداشت. از سوی دیگر وجود سجع در عبارات قرآن? مسأله آهنگ پذیری ایات آن? تمایز این کتاب را با هر نثر دیگر نشان می داد که این تمایز را اعراب سخن شناس درک کرده و متحیر بودند که قرآن را با کدام یک از اقسام کلام منطبق سازد. حقیقتی که اعراب در نهایت به آن رسیدند? آن بود که قرآن نیز ویژگی منحصر به فردی دارد که برای کسی قابل تقلید نیست? چنان که در بحث تحدی با قرآن به این مطلب اشاره خواهد شد.

از نظر معنا و محتوای قرآن نیز باید گفت که این کتاب حقایق جدید و ارزنده ای در باب خداپرستی? فضایل اخلاقی? اسرار آفرینش? مبدأ و معاد? سرگذشت پیشینیان? آداب و سنن اجتماعی? احکام و عبادات و... برای بشریت به ارمغان آورد که به ویژه تا آن زمان برای مخاطبان خود تازگی داشت. حقایقی که مستمعان را مجذوب می ساخت و انقلاب و تحولی در آنان پدید می آورد? به طوری که عده زیادی پس از شنیدن آیاتی از آن مسلمان شدند و در صف پیروان رسول خدا(ص) در آمدند. بنابر آیات قرآن و نیز شواهد تاریخی پس از مدتی کفار گوش کردن به قرآن را تحریم نمودند و برای جلوگیری از قرائت آن پیامبر را زیر فشار قرار دادند. آنان در مورد رسول خدا(ص) و قرآن به چنان تبلیغاتی دست زدند که نشانگر ناچاری انان در مواجهه با موج جدیدی بود که در جامعه به راه افتاده بود. رسول خدا(ص) را با عناوینی چون شاعر? مجنون? ساحر? کاهن و فرد تعلیم گرفته? متهم ساختند تا از عظمت کار او و قرآن بکاهند? اما این اقدامات ثمری به بار نیاورد. برخی از همین نسبتها? خارق العاده بودن قرآن را در نظر همین مخالفان نشان می دهد. بنابر آیات ابتدای سوره مدثر? کافران قرآن را به سحر تعبیر کردند و سحر از پدیدههای خارق العاده است که توسط بشر ارائه می گردد? البته برخی از خصوصیات سحر از معجزه متفاوت است که در اینجا مورد بحث نیست. سحر و معجزه هر دو در خارق العاده بودن مشترک می باشند. البته تعبیر سحر در مورد قرآن نخستین بار از سوی کسی به زبان آورده شد که خود از سخن شناسان عرب? معروف به «ریحانه قریش» بود. وی که «ولید بن مغیره مخزومی» نام داشت? وقتی از سوی قوم خود زیر فشار قرار گرفت که باید سخنی بر ضد قرآن بر زبان جاری سازد و یا قضاوتی درباره آن به عمل آورد? ناچار پس از تفکر و ارزیابی بسیار رو به قوم خود نمود و گفت:« بهترین رای و سخن آن است که بگوییم گفتار او سحر است. مگر ندید میان مرد و خانواده و فرزندان و دوستان جدایی می اندازد؟»^? به این ترتیب او به خارق العاده بودن قرآن و نفوذ بی مانند آن که موجب ایمان برخی از مردم و جداشدن آنان از بستگان خود می شود اعتراف نمود.

| لینک این مطلب در وبلاگ شما | < type=text/java>GetBC(33); منتظران

محبت شدت پذیر است و اگر چه کمیت ندارد ولى داراى کیفیت است; محبت وزن ندارد ولى شدت وجودى دارد و وزین است. علت برترى محبت مؤمن، به خدا از محبت مشرک به بت، این است که بت اگر چه زیبا باشد زیبایى بصرى و سمعى یا زیبایى خیالى و وهمى دارد و درک این زیباییها به وسیله گوش و چشم و تاثیر این محبوبها در حد وهم و خیال است; چون انسان نا آگاه، مى پندارد از بتان و به طور کلى از غیر خدا کارى ساخته است.

برای مشاهده ادامه مطلب به ادامه مطلب مراجعه کنید. اگر کل مطلب را می خواهید بگویید تا به صورت PDF یا DOC در اختیارتان بگذارم.

| لینک این مطلب در وبلاگ شما | < type=text/java>GetBC(795); منتظران

کسی گوش به حرف من نمی کند، گویا مرا نمی بینند و صدای مرا نمی¬شنوند و دانستم که آنها از من دورند. من نظر به آشنایی و دوستی به آن جنازه دارم، خصوص بشر? پهلوی چپ او را که برهنه بود و چشمهای خود را به آنجا دوخته بودم. و جنازه را بعد از غسل و دیگر کارها، به طرف قبرستان بردند، من هم جزو مشیّعین (تشییع کنندگان) رفتم.

در میان آنها بعضی از جانورهای وحشی و درّندگان از هر قبیل می دیدم، که از آنها وحشت داشتم ولی دیگران وحشت، و آنها نیز اذیّتی نداشتند، گویا اهلی و به آنها مأنوس بودند. و جنازه را سرازیر گور نمودند و من در گور ایستاده تماشا می کردم و در آن حال مرا ترس و وحشت گرفته بود، به ویژه هنگامی که دیدم در گور جانورهایی پیدا شدند و به جنازه حمله¬ور گردیدند. و آن مردی که در گور جنازه را خوابانید، متعرّض آن جانورها نشد؛ گویا آنها را نمی دید. و از گور بیرون شد و من از جهت علاقمندی به آن جنازه داخل گور شدم، برای بیرون نمودن آن جانوران؛ ولی آنها زیاد بودند وبر من غلبه داشتند.

و دیگر آنکه مرا چنان ترس گرفته بود، که تمام اعضای بدن می لرزید. و از مردم دادرسی خواستم. کسی به دادم نرسید و مشغول کار خود بودند، گویا هنگام? میان گور را نمی دیدند. ناگهان اشخاص دیگری در گور پیدا شدند، که آنها کمک نموده، آن جانوران فرار نمودند. خواستم از آنها بپرسم، که آنها کیانند؟! گفتند: «انّ الحسنات یذهبن السیّئات ؛ [(البته) خوبیها بدیها را از میان می برد.]» و ناپذیر شدند. پس از فراغت از این هنگامه ملتفت شدم، که مردم سر گور را پوشانیده اند و من را در میان گور تنگ و تاریک، ترک کرده¬اند. و می بینیم آنها را که رو به خانه¬هایشان می روند و حتی خویشان و دوستان و زن و بچّه خودم که شب و روز در صدد آسایش آنها بودم. و از بی¬وفایی آنان بسی اندوهناک شدم.

یاری دادرس

از خوف و وحشت گور و تنهایی نزدیک بود، دلم بترکد.
با حال غربت و وحشت فوق العاده ویأس از غیر خدا در بالا سر جنازه نشستم.
کم کم دیدم قبر می لرزد و از دیوارها وسقف لحد، خاک می ریزد و خصوص از پایین پای قبر که بسیار تلاطم دارد، کأنّه جانوری آنجا را می خواهد بشکافد و داخل قبر شود و بالاخره آنجا شکافته شد.
دیدم دو نفر با رویهای موحش و هیکل مهیب داخل قبر شدند؛ مثل دیوهای قوی هیکل و از دهان و دو سوراخ بینی هایشان دود و شعل? آتش بیرون می رود و گرزهای آهنین که با آتش، سرخ شده بود، که برقهای آتش از آنها جستن می کرد، در دست داشتند و به صدای رعد آسا که گویا زمین و آسمان را به لرزه آورده، از جنازه پرسش نمودند، که : «من ربّک؛ [پروردگارت کیست؟]»

من از ترس و وحشت نه دل داشتم و نه زبان. فکر کردم که جناز? بی روح جواب اینها را نخواهد داد و یقین است که با این گرزها خوهند زد، که قبر پر از آتش شود و با آن وحشت مالاکلام، این آتش سوزان هم سربار خواهد شد. پس بهتر این است، که من جواب گویم.
توجه نمودم به سوی حق و چاره¬ساز بیچارگان و کارساز درماندگان. و در دل متوسل شدم به «علی بن ابی طالب» چون او را به خوبی می شناسم ودادرس درماندگان فهمیده بودم ودوست داشتم اورا، وقدرت وتوانایی اورا در همه عوالم و منازل نافذ می دانستم. واین یکی از نعمتها و چاره سازیهای خداوند بود که در همچو موقع وحشت وخطرناکی که آدمی ازهوش بیگانه می شود؛ «و تری النّاس سکاری، و ماهم بسکاری ؛ [ و مردم را مست می بینی و حال آنکه مست نیستند.]» آن وسیل? بزرگ را بیاد آدمی می آورد. و به مجرّد این خطور و الهام، قلبم قوّت گرفت و زبانم باز شد و چون سکوت و لاجوابی من به طول انجامیده بود، آن دو سائل به غیظ و شدت مالاکلام دوباره سؤال نمودند که:«خدا ومعبود تو کیست؟» به صورت و هیبتی که صد درجه از اولی سخت تر بود و از شدت غیظ صورتشان سیاه و از چشمهایشان برق آتش شعله می زند و گرزها بالا رفت و مهیّای زدن شدند. مثل اوّل نترسیدم و به صدای ضعیف گفتم که: «معبود من خدای یگانه بی¬همتاست».
«هوالله الذی لا إله الّا هو عالم الغیب و الشهادة هو الرحمن الرّحیم، هوالله الذی لاإله الّا هو الملک القدوس السّلام المؤمن المهیمن العزیز الجبّار المتکبر سبحان الله عما یشرکون ؛ [اوست خدایی که غیر از او معبودی نیست؛ دانند? غیب و آشکار است، اوست رحمتگر مهربان. اوست خدایی که جز او معبودی نیست؛ همان فرمانروای پاک سلامت [بخش و] مؤمن [به حقیقت حق? خود که] نگهبان، عزیز، جبّار، [و] متکبر[است]. پاک است خدا از آنچه [با او] شریک می گردانند.]»

و این آیه شریفه را که در دنیا در تعقیب نماز صبح مداومت داشتم، محض اظهار فضل برای آنها خواندم، که خیال نکنند، بنی آدم فضلی و کمالی ندارند؛ و چنانکه روز اوّل بر خلقت بنی آدم اعتراض نمودند، که :«غیر از فساد و خون ریزی چیزی در آنها نیست».
بالجمله، پس از تلاوت آیه شریفه در جواب آنها، دیدم غضب آنها شکست و گرفتگی صورتشان فرو نشست، حتی یکی به دیگری گفت: «معلوم می شود که این از علمای اسلام است، سزاوار است که بعد از این به طور نزاکت از او سؤال شود.» ولی آن دیگری گفت: «چون مناط (ملاک) رفتار ما با این شخص جواب سؤال آخری است و آن هنوز معلوم نیست، ما باید به مأموریت خود عمل نموده و وظایف خود را انجام دهیم و این هر که باشد؛ عناوین و اعتبارات در نظر ما اعتباری ندارد.»

پس سؤال نمودند: «من نبیک [پیامبرت کیست؟]»
در این هنگام طپش قلب من کمتر شده و زبانم بازتر و صدایم کلفت¬تر گردیده بود. جواب دادم: «نبی و رسول الله الی الناس کافة محمد بن عبدالله خاتم النبیین ، و سید المرسلین(ص)؛ [پیامبر و رسول خدا، به سوی تمام مردم؛ حضرت محمدبن عبدالله که خاتم پیامبران و آقای رسولان است، می باشد.]»
در این هنگام غیظ و غضبشان بالکلیه رفت و صورتشان روشن گردید و از من هم آن ترس و وحشت نیز رفت. پس سؤال نمودند از کتاب و قبله و امام و خلیفه رسول الله (ص).
جواب دادم: «وحیث ما کنتم، فولّوا وجوهکم شطره ؛ [و هر کجا بودید رویهای خود را به سوی آن (مسجدالحرام) بگردانید.]» «المسجد الحرام ظاهرا و باطنا الحق المتعال.» «و جهت و جهی للذی فطر السماوات و الارض حنیفا و ما أنا من المشرکین ؛ [و من از روی اخلاص، پاکدلانه روی خود را به سوی کسی گردانیدم که آسمانها و زمین را پدید آورده است؛ و من از مشرکان نیستم.]»

«و أئمتی خلفاء نبی إثنی عشر إماما، اولهم علی بن أبی طالب و اخرهم حجة بن الحسن صاحب العصر و الزمان مفترضو الطاعة و معصومون من الخطاء والزلل، شهداء دارالفناء و شفعاء دارالبقاء؛ [پیشوایانم، جانشینان پیامبر (ص)، دوازده امام می باشند، که نخستین آنان علی بن ابی طالب (ع) و آخرین آنها حجة بن الحسن (ع) صاحب العصر و الزمان می باشد. اطاعت از فرمان آنان واجب است و آن بزرگواران از هر خطا و لغزشی منزّه می باشند، گواهان [کارهای مردم در] دنیا و شفیعان سرای جاوید (آخرت) هستند.]»
و یک یک اسامی و نسب و حسب آن بزرگواران را برای آنها شرح دادم.

گفتند: «این همه طول و تفصیل لازم نبود، جواب هر کلمه، یک کلمه است.»
گفتم: «برای شما از این مفصّل تر لازم است، زیرا که دربار? ما ازاول بدگمان بودید و بر خلقت ما اعتراض نمودید، با اینکه بر فعل حکیم نمی بایست اعتراض نمود. و از آن روزی که اعتراض شما را فهمیدم، از شما دقّ دلی پیدا کردم ، حتی آنکه متعهد شدم، که اگر مجالی (فرصتی) بیابم از شما سؤالاتی بنمایم و چون چرایی دراندزم. ولی حیف که با این گرفتاری و مضیقه مجالی برایم نمانده؛
با لب دم¬ساز خودگر جفتمی همچون نی من گفتنی¬ها گفتمی»
و سکوت نمودم و منتظر بودم، که چه سؤالی بعد از این می کنند. دیدم سؤالی نکردند، فقط پرسیدند: «این جوابها را از کجا می گویی و از که آموختی؟»

من از این سؤال به فکر فرو رفتم، که ادلّه و براهینی که در دار¬ غفلت و جهالت و خطا و سهو مرتّب نموده بودیم، از کجا سهو و خطایی در مادّه و یا درصورت و یا در شرایط انتاج (نتیجه گرفتن) آن روی نداده باشد؟ و از کجا که عقیم را منتج خیال نکرده باشیم؟ و از کجا که آنها به موازین منطقیه درست دربیاید؟ و از کجا که آن موازین ، موازین واقعیه باشد و خود ارسطو که مقنّن (قانون گذار) آن موازین است، به خطا نرفته باشد؟ و چه بسا که در همان عالم ملتفت به بعضی لغزشها نشویم.
علاوه بر این، بر فرض صحت و درستی آن براهین، فقط وفقط آنها در آن عالم که خان? کوری ونادانی است محل حاجت هستند، چون آنها حکم عصا را دارند و شخص کور و یا در مواضع تاریک و ظلمت¬کرده¬ها محتاج به عصا باشد. و در این عالم که واقعیات به درجه¬ای روشن و چشمها تیزتر، جای عصا نخواهد بود، پس اینها چه از من می خواهند.

خدایا من تازه مولود این جهانم و اصطلاح اهل آن را نیاموخته¬ام. بحق علیّ بن ابطالب (ع) مددی کن.
من دراین فکر و مناجات بودم، که ناگهان نعر? آنها، همچون صاعقه¬ای آسمانی، بلند شد که :«بگو آنچه گفتی، از کجا گفتی؟»
نظر کردم که چشمی نبیند چنان صورت خشمین را! چشمهای برگشته و سرخ شده، همچون شعله آتش و صورت سیاه شده و دهان باز، همچون دهان شتر و دندانها بلند و زرد و گرزها را بلند نموده، مهیّای زدن هستند.
من از شدت وحشت و اضطراب از هوش بیگانه شدم و در آن حال کاّنه ملهم شدم و به صورت ضعیفی جواب دادم، در حالیکه از ترس چشمم را خوابانده بودم: «ذلک امر هدانی الله الیه ؛ [آن مطلبی است که خدای تعالی مرا به سویش هدایت نموده است.]»
و از آنها شنیدم که گفتند: «نم، نومة العروس ؛ [بخواب، همانند خوابیدن عروس]» و رفتند.

من با همان حال گویا به خواب رفتم و یا بیهوش بودم ولی حس کردم که از آن اضطراب راحت شدم.

پی نوشت ها:

1- هود / 114
2- حج / 2
3- حشر / 22 و 23
4- اشاره به آیه 30 سوره بقره است که می فرماید: «و أذقال ربّک للملئکة انّی جاعل فی الارض خلیفة قالوا اتجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدّماء و نحن نسبّح بحمدک و نقدّس لک قال انّی اعلم مالا تعلمون: و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینی خواهم گماشت. [فرشتگان] گفتند: آیا در آن کسی را می گماری که در آن فساد انگیزد.، و خونها بریزد؟ و حال آنکه ما با ستایش تو، [تو را] تنزیه می کنیم و به تقدیست می پردازیم. فرمود: من چیزی می دانم که شما نمی دانید.»
5- بقره / قسمتی از آیات 144 و 150
6- طبق آیه فوق قبله ام که بدان جانب روی می آورم مسجدالحرام است و در اصل و باطن به جانب خداوند رو می نمایم.
7- انعام / 79
8- این جمله برگرفته از این حدیث از امام موسی کاظم(ع) می باشد:«امر هدانی الله له و ثبتتنی علیه؛ چیزی است که خدا مرا برای آن هدایت کرده و بر آن پایدار نموده است.» می باشد. کافی ، جلد 3، صفحه 238، حدیث 11
9- قسمتی از حدیثی از امام صادق(ع) می باشد. کافی، جلد3، ص 238 و 239، حدیث 9 و 10 و 12

منبع : کتاب سیاحت غرب

| لینک این مطلب در وبلاگ شما | < type=text/java>GetBC(768); منتظران

هُوَ الَّذِیَ أَنزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُّحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ ( سوره آل عمران آیه ی 7 )

| لینک این مطلب در وبلاگ شما | < type=text/java>GetBC(997); منتظران

یه سوال مهم!

چه جوری مطمئن بشم که جزو دسته بنده های خوب خدا هستم؟ جزو انسانهای با ایمانی که خدا خیلی دوستشون داره؟ نشونه های بنده های خوب خدا چیه؟

جواب:

یکی از راههای رسیدن به پاسخ اینجور سوالها مراجعه به قرآن هست. ببینیم خود خدا برای انسان مومن چه نشانه هایی بیان کرده و ببینم آیا این نشانه ها در وجود من هست یا نه.

وَالَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ

و آنان که از بیهوده رویگردانند. (مومنون/3)

# نکته:

لغو هر گفتار و عملى است که فایده قابل ملاحظه اى نداشته باشد البته لغو تنها شامل سخنان و افعال بیهوده نمى شود بلکه افکار بیهوده و بى پایه اى که انسان را از یاد خدا غافل و از تفکر در آنچه مفید و سازنده است به خود مشغول مى دارد همه در مفهوم لغو جمع است. در واقع مؤمنان آنچنان ساخته شده اند که نه تنها به اندیشه هاى باطل و سخنان بى اساس و کارهاى بیهوده دست نمى زنند، بلکه به تعبیر قرآن از آن «معرض» و رویگردانند.

البته دورى‏ از لغو فقط مخصوص مسلمانها نیست و قرآن کریم درباره خوبان اهل کتاب نیز مى‏فرماید:

«و اذا سَمعوا اللغو اعرضوا عنه؛ اهل کتاب با ایمان، از لغو گریزانند» (قصص/55)

انسان با ایمان، در تمام حرکتهای زندگى هدفى را دنبال مى کند، هدفى مفید و سازنده چرا که لغو به معنى کارهاى بى هدف و بدون نتیجه مفید است.

انسان مومن بخاطر ایمانش جز به اموری که خداوند آن را عظیم و مهم بداند، مشغول نمی شود. اگر به زندگی بزرگان علم و انسانهای موفق نگاه کنیم معنی این حرف خیلی بهتر مشخص می شود. شاید یکی از نتیجه های پرهیز از لغو؛ استفاده صحیح از زمان و وقت باشد که ارزش همین یک نتیجه برای موفقیت انسان بسیار مهم است. (تهیه شده توسط مهدی ملکی، کارشناس بخش دین و اندیشه «از سایت تبیان»)

چه کسی بیشتر خرما خورده ؟ - پنجشنبه چهارم آبان 1385

اصلا میدونی استغفرالله یعنی چه؟!! - چهارشنبه بیست و ششم مهر 1385

امضای حکم کارگزینی - امضای نامه اعمال - جمعه بیست و یکم مهر 1385

روش برخورد پیامبر خدا نسبت به همسران خویش - یکشنبه پنجم شهریور 1385

محمد ، سرآغاز سعادت آدمی - یکشنبه پنجم شهریور 1385 (اولین پست پیامبر امید)

| لینک این مطلب در وبلاگ شما | < type=text/java>GetBC(972); منتظران

چنانکه آمد، طنز یک نوع استعاره است و در قرآن به صورت تمثیلات و تشبیهات و تنظیرات دیده می‏شود که اینک نمونه‏هایی از آنها ذکر می‏شود:

4 . 1 . تشبیه صدای بلند به عرعر خر

و اغضض من صوتک ان انکر الاصوات لصوت الحمیر (12) ; آرام سخن‏گو (نه با فریاد بلند) که زشت‏ترین صداها، صدای خر است .

در این آیه واقعیتی تلخ در قالب تشبیه و تنظیر بیان شده است .

4 . 2 . تشبیه رفتار بلعم باعورا به پارس سگ

فمثله کمثل الکلب ان تحمل علیه یلهث او تترکه یلهث (13) ; داستانش چون داستان سگ است [که] اگر بر آن حمله‏ور شوی، زبان از کام برآورد، و اگر آن را رها کنی، [باز هم] زبان از کام برآورد .

خداوند در این آیه بلعم باعورا را به سگی تشبیه می‏کند .

4 . 3 . تشبیه رباخوار به شیطان

الذین یاکلون الربا لایقومون الا کما یقوم الذی یتخبطه الشیطان من المس (14) ; کسانی که ربا می‏خورند، [از گور] بر نمی‏خیزند، مگر مانند برخاستن کسی که شیطان بر اثر تماس، آشفته‏سرش کرده‏است .

ربا خوار در رفتار اجتماعی خود مثل افراد دیوانه عمل می‏کند; زیرا رباخوار نظم اقتصادی را بر هم می‏زند و موجب اضطراب و سرگیجی جامعه می‏گردد; لذا مانند انسانی که سرگیجه گرفته از قبر بیرون می‏آید; به جهت آنکه تعادل اقتصادی جامعه را بر هم زده، در رستاخیز تعادلش از دست می‏رود .

این آیه حالت روانی یک رباخوار را در قالبی شیرین به تصویر می‏کشد و عاقبت تلخ رباخواران را در مثالی زیبا بیان می‏کند (15) .

4 . 4 . نسبت‏شکستن بت‏ها به بت‏بزرگ

بل فعله کبیرهم هذا فاسئلوهم ان کانوا ینطقون (16) ; بلکه آن را بزرگترشان کرده‏است . اگر سخن می‏گویند، از آنها بپرسید!

این آیه به داستان حضرت ابراهیم با قوم لجوح و عنود خود مربوط است . آن قوم هنگام عید آن حضرت را به مراسم دعوت کردند; اما او اجابت نکرد و برای مراسم نرفت . وقتی برگشتند، دیدند، تمام بتها شکسته شده و تبری بر روی بت‏بزرگی نهاده شده‏است . نزد حضرت ابراهیم آمدند و او را به شکستن آنها متهم نمودند . حضرت فرمود: من این کار را نکردم; بلکه بزرگ آنها چنین کرده‏است . شما از این بت‏ها سؤال کنید، اگر سخن می‏گویند .

شاید بتوان مطابق برخی از تفاسیر این مورد را «طنز» به شمار آورد . عبارت «بل فعله کبیرهم هذا» طبق تفسیری که در آن، «هذا» فاعل فعل شمرده می‏شود، طنز است; زیرا کاملا خنده‏آور است که مثلا بت‏های کوچک تخلف کرده‏باشند و بت‏بزرگ آنها را تنبیه کرده‏باشد (17) .

4 . 5 . تشبیه درآمدن کفار به بهشت‏به ورود شتر به سوراخ سوزن

و لایدخلون الجنة حتی یلج الجمل فی سم الخیاط (18) ; [کسانی که آیات الهی را تکذیب کرده‏اند]، به بهشت در نمی‏آیند، مگر آنکه شتر در سوراخ سوزن در آید .

این معنا یک کنایه است و در واقع در این آیه حقیقتی تلخ در قالبی شیرین ارائه شده‏است و طنز معجونی است از نیش و نوش . نیش طنز همان حقیقت تلخ است که در آیه عبارت از «عدم ورود کفار و مشرکان به بهشت‏» است و نوش آن همان قالب شیرین است که در این آیه عبارت از «حتی یلج الجمل فی سم الخیاط‏» است (19) .

4 . 6 . تعبیر ریشخندآمیز درباره سران کفار

ذق انک انت العزیز الکریم (20) ; بچش که تو همان ارجمند بزرگواری!

این آیه درباره برخی از سران کفر و شرک مکه است که در رستاخیز گرفتار جهنم می‏شوند . خداوند می‏فرماید: عذاب دوزخ را بچش که تو همان عزیز و گرامی هستی . در این آیه در اوج فصاحت و بلاغت مضمونی ارجمند به صورت طنز بیان شده‏است; زیرا شخص مورد اشاره در آیه خیلی مغرور و خودخواه بوده و در میان مشرکان شخصیت‏بزرگی داشته‏است . قرآن می‏فرماید: وقتی که در آتش جهنم با ذلت افکنده می‏شود، به او می‏گویند: آقای عزیز! نتیجه کارهایت را بچش! چنین تعبیری یک نوع طنز است (21) .

4 . 7 . تشبیه منافقان به تاریک‏زیان یا گرفتاران صاعقه

قرآن همیشه حقایق والا و بسیار ارزنده‏ای را در قالب مثالهای حسی آورده‏است . آیه‏های 17 و 18 و 19 و 20 سوره بقره منافقان را اینگونه تشبیه کرده‏است:

مثلهم کمثل الذی استوقد نارا فلما اضاءت ما حوله ذهب الله بنورهم و ترکهم فی ظلمات لایبصرون صم بکم عمی فهم لایرجعون او کصیب من السماء فیه ظلمات و رعد و برق یجعلون اصابعهم فی آذانهم من الصواعق حذر الموت و الله محیط بالکافرین .

منافقان مانند کسانی هستند که آتشی افروخته (تا در بیابان تاریک راه خود را پیدا کنند)، ولی هنگامی که آتش اطراف آنان را روشن می‏سازد، خداوند (طوفانی می‏فرستد و) آن را خاموش می‏کند و در ظلمت و تاریکی وحشتناکی که چشم انسان را از کار می‏اندازد، آنها را رها می‏سازد . آنها کر، گنگ و کورند; بنابراین از راه خطا بازنمی‏گردند، یا همچون بارانی که در شب تاریک توام با رعد و برق و صاعقه (بر سر رهگذرانی) ببارد و آنها از ترس مرگ انگشت در گوش خود می‏گذارند تا صدای صاعقه را نشنوند و خداوند به کافران احاطه دارد (و همه در قبضه قدرت او هستند).

در این بیان طنزگونه قرآن حقیقتی تلخ یعنی نفاق و دورویی را که بسیاری از افراد جامعه گرفتار آن هستند، به صورت جذاب و شیرین و دلنشین تشبیه کرده‏است . پایان و عاقبت کار منافقان را چون افرادی کر، گنگ و نابینا معرفی می‏کند که به راحتی قادر نیستند از راه نادرست‏خویش بازگردند (22) .

در مثال دیگر وضعیت منافقان اینگونه توصیف شده است:

او کصیب من السماء فیه ظلمت و رعد و برق یجعلون اصبعهم فی ءاذنهم من الصواعق حذر الموت و الله محیط بالکافرین یکاد البرق یخطف ابصرهم کلما اضاء لهم مشوا فیه و اذا اظلم علیهم قاموا و لو شاء الله لذهب بسمعهم و ابصرهم ان الله علی کل شی‏ء قدیر . یا چون [کسانی که در معرض] رگباری از آسمان - که در آن تاریکیها و رعد و برقی است - [قرار گرفته‏اند] ; از [نهیب] آذرخش [و] بیم مرگ، سر انگشتان خود را در گوشهایشان نهند، ولی خدا بر کافران احاطه دارد . نزدیک است که برق، چشمانشان را برباید; هرگاه که بر آنان روشنی بخشد، در آن گام زنند و چون راهشان را تاریک کند، [برجای خود] بایستند و اگر خدا می‏خواست‏شنوایی و بینایی شان را برمی‏گرفت، که خدا بر همه چیز تواناست . (23)

در این مثال طنزآمیز، قرآن، صحنه زندگی منافقان و چهره‏های نفاق را چنین پریشان معرفی می‏کند .

5 . نتیجه

از آنچه گذشت روشن شد که کنایه و طنز و مجاز و استعاره‏های قرآنی همه در مسیر حقیقت و نیل انسان به واقعیت است . در هیچ‏کدام از این امور خلاف واقع و دروغ و کذب وجود ندارد; زیرا مجازی است، توام با شواهد و قرائن حالی و مقامی .

بنابراین می‏توان با مراجعه به آیاتی مشتمل بر مثل، کمثل، کما و ک، طنزهای قرآنی را استخراج نمود و با مراجعه به کتب «امثال القرآن‏» که به نمونه‏هایی از آن اشاره شد، به انواع طنزهای قرآنی دست‏یافت .

باری، طنزهای مفید و سازنده و هدفمند هم انسان را متبسم و خندان می‏سازد و هم باعث تفکر و تدبر و حزن و اندوه می‏گردد .

• خنده از لطفت‏حکایت می‏کند این دو پیغام مخالف در جهان از یکی دلبر روایت می‏کند

• گریه از قهرت شکایت می‏کند از یکی دلبر روایت می‏کند از یکی دلبر روایت می‏کند

و انسان امیدوار و عاشق در سیر و سلوک خویش سعی می‏کند، از تمام عالم هستی اعم از علم تکوین و تدوین که گاهی طنزگونه با آدمی سخن می‏گوید، استفاده کند و در جهت کمال نهایی خویش بهره برد:

• عاشقم بر لطف و بر قهرش به جد ای عجب من عاشق این هر دو ضد

• ای عجب من عاشق این هر دو ضد ای عجب من عاشق این هر دو ضد

| لینک این مطلب در وبلاگ شما | < type=text/java>GetBC(1033); منتظران

نوشته شده توسط امید در سه شنبه 1387/11/08

پاسخ: آیات فراوانی راجع به زمین در سوره های مختلف قرآن آمده است که ما به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم;

 (بقره، 22); (حج، 63 و 65); (نمل، 61); (شمس، 6); (عبس، 26); (نازعات، 30); (ق، 7); (ذاریات، 20 و 48); (نبأ، 6); (نوح، 19); (غاشیه، 20); (فاطر، 9).*?*